Chữa chứng đau lưng cấp do viêm đaị tràng

Chữa chứng đau lưng cấp do viêm đaị tràng
     Mùa hè năm 2000, ông L., nguyên là cán bộ của Xí nghiệp cơ khí điện ảnh, Bộ văn hoá Thông tin đã nghỉ hưu.  Nhà ông ở phía sau nhà tôi, cách một lối đi nhỏ của xóm.  Ông đến gặp tôi, xin tôi chữa bệnh đau lưng của ông.
      Tôi từ làng Hào Nam, quận Đống Đa, chuyển về đây đã được hơn sáu năm.  Hàng ngày, vào lúc sáng sớm, tôi được nghe tiếng chim khướu bên nhà ông hót rất vui tai.  Mỗi khi cửa sổ mở, tôi và ông có thể nhìn thấy mặt nhau.   Nhưng chúng tôi chưa hề chào hỏi nhau một lần, kể cả khi gặp nhau ngoài ngõ, ngoài đường.  Thế mà hôm ấy ông sang gặp tôi, nét mặt ông rất tươi tỉnh, trong khi dáng dấp ông lại rất đau đớn.  Ông đi khom lưng, vẹo sườn, và nói : “Em bị đau lưng quá anh ạ !.  Mấy lần trước, khi bị đau như thế này, em đi khám bảo hiểm y tế ở Viện Đông y quân đội, họ cho mấy thang thuốc, em đem về sắc uống là khỏi.  Lần này em uống hết năm thang mà vẫn còn đau lắm.”   Nói đến đây, không đợi tôi hỏi han bệnh tình, ông lại hỏi tôi tiếp : “Xin lỗi anh, hình như tên anh cũng là tuổi của anh,  phải không ạ ?.”   Tôi  nói  với  ông : “Thưa vâng.”  Thế là ông như vớ được chỗ dựa để chống chế cho thái độ quá khiêm tốn của ông.  Ông nói : “Em kém anh một tuổi.”
     Tôi nghe ông kể bệnh, thấy ông có vẻ đau đớn ở cục bộ, cho nên tôi đã mời ông nằm sấp xuống để khám trực tiếp.  Ông nằm xuống, tay đưa vòng  về phía cột sống thắt lưng để chỉ vùng đau.  Tôi lần lượt ấn cột sống, từ khe liên đốt và mỏm gai L.2 đến L.5.   Khi ấn tới khe liên đốt L.4 - L.5 thấy có phản ứng ấn đau.  Tôi liền ấn sang ngang vào hai huyệt Đại trường du, thấy phản ứng ấn đau mạnh hơn.  Tôi chợt nhớ lại ca bệnh đau lưng mà ông Định (Chủ nhiệm Câu lạc bộ Châm cứu Hà Nội trước đây khoảng gần 10 năm) đã đưa đến nhờ tôi chẩn.   Người bệnh năm đó cũng đau sưng L.4, tôi hỏi ra mới biết, bệnh nhân đau lưng ngay sau hôm bị bệnh lỵ cấp tính.  Tôi liền hỏi ông Lai rằng : “Mấy hôm nay ông có bị đau bụng đi ngoài ra mũi không?.”  Ông trả lời tôi : “Có anh ạ, em cứ cho là mình bị nóng quá, cho nên em đã làm món lá mơ tía, bắc với trứng gà, ăn mấy lần, nhưng chưa thấy đỡ mấy.”  Nghe ông nói xong, tôi nói lại để ông biết rằng : “Các lần trước ông đau lưng, có thể do động tác lao động không phù hợp gây đau. Chứng đó thường gọi là giãn dây chằng.  Lần này bệnh từ bên trong phản ảnh ra bên ngoài.  Cho nên, tôi châm xong cho ông, về nhà ông phải tìm thuốc nam do tôi hướng dẫn để uống mới khỏi được.”     Ông  nói : “Vâng nhờ anh.  Về nhà em sẽ làm ngay theo lời anh.”
     Tôi tiến hành châm các huyệt và làm thủ pháp như sau : Thận du châm bổ, Yêu nhỡn, Yêu dương quan, Uỷ trung, Thừa sơn đều châm tả.   Đó là bài chữa đau lưng cấp tính do giãn giây chằng cột sống đã rất hay.  Tôi lại thêm Đại trường du, Thiên khu, Thượng cự  hư, cũng châm tả.
     Châm xong tôi nói với ông : “ông về nói với bà nhà, hoặc cháu nào đó, đi tìm cho ông, không phải là lá mơ lông, hay mơ tía, mà là lá mơ dại mọc hoang.  Lấy cả dây của nó, càng nhiều càng tốt.  Khi đem về, ông cho rửa sạch, băm cả dây và lá, sao cho khô sém, rồi sắc uống, mỗi ấm một nắm to dây, lá.”
      Sáng hôm sau, ông sang để châm nữa.    Ông  kể  lại  với  tôi :“Chiều hôm qua, con em đi kiếm được lá thuốc đem về, em làm theo lời anh dặn và sắc uống.  Hôm nay lưng đã đỡ đau, bụng đã đỡ đau nhiều.  Thế là em lại được biết một bài thuốc phòng thân rồi.  May quá chừng!.   Em cũng hay bị đau bụng kiểu này anh ạ!.”
      Khi ông sang tôi để châm lần thứ 3, ông nói : “Em gần khỏi hẳn rồi, em châm hôm nay nữa, nếu mai em khỏi, em sẽ không sang anh nữa đâu.  Em đang bận lắm anh ạ!.”       Tôi dặn ông : “Ông không sang châm nữa cũng được rồi.  Nhưng còn thuốc nam, ông cứ phải uống thêm cho khỏi dứt chứng viêm đại tràng của ông.   Ông đừng để nó biến thành bệnh mạn tính thì rắc rối về sau lắm đấy.”

      Ba hôm sau, khi gặp tôi ngoài đường, ông dừng lại nói với tôi :  “Em khỏi rồi nên không sang anh nữa.”    Khoảng nửa tháng sau đó, tôi thấy ông dọn nhà ra đi.  Chủ khác đã đến tiếp quản nhà ông.
      Từ đó tôi không còn được nghe tiếng chim khướu ở nhà ông L. hót nữa.  Khi mở cửa sổ ra, tôi chỉ nhìn thấy những người lạ bên nhà cũ của ông.  Tôi và họ cũng chẳng chào hỏi gì nhau.

      Bàn về hiệu qủa chữa đối với ca bệnh này, phải nói đến công của vị thuốc nam dùng kết hợp với châm cứu.  Nhưng vì cây thuốc nam đó là kinh nghiệm dân gian, chưa thấy có tài liệu khoa học nào phân tích, nên ta không dám bàn về nó.  Còn về phương huyệt, ta thấy như sau : Huyệt Thận du, chủ trị của nó tôi đã nêu trong bài số 16- Chữa chứng cơn đau quặn thận.  Ngoài đó ra, căn cứ vào câu nói của cổ nhân : “Lưng là phủ của thận.” Câu nói đó chỉ về mối quan hệ trong ngoài, biểu lý nhau giữa lưng và tạng thận. Thận hư thì lưng đau. Lưng dầy, chắc thì thận khoẻ.  Tác dụng tại chỗ và lân cận của huyệt, trong trường hợp này được phát huy rất rõ rệt.   Huyệt Yêu nhỡn (cái mắt ở vùng thắt lưng), khi người ta nằm sấp xuống, ở hai bên vùng thắt lưng có hai hố lõm, như hai cái mắt của lưng, do đó có tên.  Là loại kinh ngoại kỳ huyệt,  Chủ trị của Yêu nhỡn có ghi : Tổn thương tổ chức phần mềm vùng thắt lưng...  Huyệt Yêu dương quan (cửa ải, quan hệ tới mặt dương vùng thắt lưng) trên mạch đốc vùng thắt lưng. (kẹp hai bên nó là hai huyệt Đại trường du, loại bối du của phủ đại trường).  Chủ trị của huyệt : Đau vùng thắt lưng và mảng xương cùng;...lỵ; đại tiện ra máu;...viêm ruột mạn tính;...bụng dưới trướng đau...   Huyệt Ủy trung, loại hợp trên kinh bàng quang, ở giưa mặt gấp khuỷu chân. Chủ trị :Đau lưng; đau bụng;...trĩ;... viêm đường ruột cấp, mạn tính; cột sống cứng đau... Huyệt Đại trường du, chủ trị : Dau lưng; tiêu chảy; kiết lỵ; táo bón;...lưng bong gân; viêm ruột; ruột sôi bụng trướng; lỵ ăn không xuống;...cột sống cứng không thể cúi ngửa...  Huyệt Thiên khu (có sách ghi là Thiên xu), loại Mộ của phủ Đai trường, nhưng nó lại nằm trên kinh vị, từ chính giữa rốn sang ngang 2 thốn.  Tương ứng với nó, phía trong ổ bụng là nơi phủ đại trường đi qua. Chủ trị của nó : Đau bụng;...sôi ruột; tiêu chảy; lỵ; táo bón; đại tiện ra máu...   Huyệt Thượng cự hư là hạ hợp huyệt của kinh đại trường, nhưng lại nằm trên kinh vị. Chủ trị của nó : Đầy bụng;...lỵ;...trong ruột đau như cắt và kêu như sấm ... Phối hợp với Thiên khu, trị viêm ruột, khuẩn lỵ... 
      Tác dụng của các huyệt và vị thuốc nam gộp lại, không những đã chữa được bệnh cho ông Lai, lại còn cung cấp kiến thức, giúp cho ông biết phòng và trị chứng bệnh ông hay bị mắc phải.  Cái giá trị về sau, ai mà định cho nó đáng được ở mức nào?.

Tác giả bài viết: Lê Văn Sửu

Nguồn tin: Những kỷ niệm chữa bệnh bằng đông y, NXBYH,2009